Da Vinci Eşcinsel Miydi?

Birçok tarihçinin Da Vinci'nin eşcinsel olduğu yönündeki kuramlara inanmasının ilk unsuru 1476 yılında Jacopo Saltarelli adında 17 yaşındaki bir modelle yaşadığı sodomist (eşcinsel) ilişkidir, tabi bu iddia ortaya isimsiz biri tarafından atıldığı için ve ortada bu durumu kanıtlayan pek bir unsur olmadığından dolayı üzerinde pek durulmamıştır. Bu teorideki asıl önemli rol Da Vinci'nin 28 yıl boyunca öğrenciliğini yapmış olan Gian Giacomo Caprotti da Oreno'a aittir. Bir çiftçi çocuğu olan Giacomo 1490 yılında yaklaşık on yaşlarında iken, o sırada 40 yaşında olan Da Vinci'nin yanına eğitim amaçlı verilir. Yaramazlıkları ve uygunsuz davranışları sonucu Da Vinci kendisine Salai (Latince küçük şeytan anlamına gelmekte.) diye seslenmeye başlar. Da Vinci tarafından eğitilen Giacomo bir süre sonda Andrea Salai takma adı altında kendi eserlerini de vermiştir. Halk arasında ressamlığı yanı sıra, Giacomo daha çok Da Vinci'nin öğrencisi, hayat arkadaşı ve hizmetçisi olarak tanınıyordu ve ayrıca Da Vinci'nin birçok ünlü eseri için (Salvador Mundi, Vatfizci Kahya, Bacchus, Mecdelli Meryem vb.) modellik yaptığı da bilinmektedir. Tarihçilerin Mona Lisa aslında Giacomo ( veya daha da bilinen adıyla Salai) diye ortaya attığı teoriyi destekleyen en büyük olgu ise Mona Lisa tablosu ve Giacomo'nun portreleri yan yana getirildiğinde ortaya çıkan şaşırtıcı benzerlik unsurudur. 

Bir diğer olgu ise Da Vinci'nin Giacomo'a verdiği takma isim Mon Salai'nin (Mon Salai fransızca benim küçük şeytanım anlamına geliyor.) aslında Mona Lisa'nın bir anagramı olmasıdır. Mon Salai'nin harfleri değiştirilerek Mona Lisa'a dönüştürülmüştür. Da Vinci'nin Salai'yi, Mona Lisa tablosu için model olarak kullandığı aşikar, fakat bu tablo neden diğerlerinden daha gizemli ve diğer eserlerine nazaran insanların üzerinde bıraktığı etki neden bu kadar ağır diye merak etmeden duramıyor insan. Ve bu teorileri kanıtlayan bir diğer unsurumuz ise Mona Lisa'nın sağ ve sol gözüne çizilmiş olan L ve S harfleridir, L harfi Leonardo'nun baş harfi ve S harfi ise Salai'nin baş harfi diye yorumlayabiliriz bunu.

Da Vinci 1506 yılında bir aristokrat çocuğu olan 15 yaşındaki Franceso Melzi ile tanıştı ve hayatının geri kalanında (13 yıl boyunca) Franceso kendisinin en iyi öğrencisi ve en yakını olarak her zaman yanında bulundu. O sıralarda 26 yaşında olan Salai, halk tarafından Da Vinci'nin hizmetçisi olarak anılırken Franceso yakışıklılığı, centilmenliği ve statüsü sayesinde insanların kalbinde çoktan bir yer edinmişti bile. 1516 yılında Fransız krallığı hizmeti altına alınan Da Vinci, Fransa'ya Franceso ile birlikte gitmiş ve Salai'yi ona miras bıraktığı üzüm bağında çalışması için geri de bırakmıştır. Da Vinci'nin koluna felç indiği dönemde Franceso'nun kendisine çok yardımı dokunmuştur, ve Salai de kendisini terk etmiştir. Da Vinci ölümünün ardından mirasının esas kısmını Franceso Melzi'e bırakmıştır. Günümüzde Franceso ve Salai, Da Vinci'nin aşık olduğu iki erkek olarak anılmakta. Tüm bu teoriler ve çalışmalar bir yana dönemin koşullarını da göz önünde bulundurursak, Da Vinci gerçekten de Salai'e olan aşkını Mona Lisa ile ölümsüzleştirmek istemiş olabilir.

_{*Franceso Melzi}